Sztuka uważności – co to takiego?

Mindfulness czyli sztuka uważności

Co to takiego?

Mindfulness czy też uważność to świadome, pełne ciekawości i otwartości doświadczanie chwili obecnej. Zarówno tego, co nas otacza, czyli przedmiotów, przyrody i innych ludzi, jak i tego, co dzieje się w nas samych, czyli odczuć z ciała, myśli czy emocji. Mindfulness to stan umysłu, osiągany poprzez skupienie uwagi na chwili obecnej, przy równoczesnym łagodnym przyjmowaniu i akceptowaniu emocji, myśli i wrażeń zmysłowych. Używany jest jako technika terapeutyczna.

Po co?

Doświadczamy ze wszystkich stron wielu sytuacji, które wywołują u nas w nadmiarze napięcie, lęk, stres, złość. Często brakuje nam czasu, aby się im przyjrzeć i wyciszyć. Taka umiejętność skupiania uwagi na tym, co się dzieje
w obecnej chwili, czego właśnie doświadczamy, czy to emocjonalnie, czy w naszych myślach, jest niezwykle cenna. To uważność na tym, co teraz czuję, widzę i słyszę.

Dla kogo?

Takie ćwiczenie uważności kierowane powinno być tylko do dorosłych? Nic bardziej mylnego. Dzieci również przeżywają różnego rodzaju stresy i napięcia. Współczesny świat i je bombarduje bodźcami ze wszystkich stron. Reklamy, obrazy, kolory, światła, dźwięki nie sprzyjają odpoczynkowi. Maluchy są wówczas zdenerwowane, często zezłoszczone a my dorośli nie wiedząc, co się dzieje, mówimy często „uspokój się”, „czemu tak się denerwujesz, nic się nie dzieje”.

W czym to może pomóc?

Takie wspólne relaksowanie się również wzmacnia więź między dzieckiem a rodzicem. Możemy pokazać, że zarówno nasz maluch, jak i my sami potrzebujemy takiej chwili dla siebie, chwili odprężenia i nie jest to nic dziwnego. Jeżeli będziemy regularnie wprowadzać takie ćwiczenia, naszym dzieciom i nam będzie dużo łatwiej radzić sobie teraz, jak i w przyszłości. Wewnętrzny spokój jest niezbędny do nauki w szkole i w życiu. Dzięki ćwiczeniom dzieci poprawią koncentrację i pomogą radzić sobie z trudnymi emocjami. Wzmacniają również zaufanie do siebie i empatię.

Czego możemy się dzięki temu nauczyć?
– koncentrować uwagę na danej czynności, utrzymywać ją i kierować nią w pożądaną stronę, przenosić uwagę na inny obiekt,
– obserwować swoje emocje, odczucia z ciała, doznania smakowe, węchowe, słuchowe; zarówno ze świata zewnętrznego jak i wewnętrznego,
– nazywać i akceptować własne emocje i myśli bez ich oceniania,
– rozpoznawać „trudne myśli” i „trudne emocje”, by nie tłumić ich, ale umieć dawać im życzliwą uwagę,
– akceptować siebie takimi jakimi jesteśmy, a poprzez to rozwijać życzliwość wobec siebie i innych.

Jak ćwiczyć?

1. Napinanie/ rozluźnianie.

Dzieci leżąc na podłodze z zamkniętymi oczami starają się napiąć każdy mięsień w ciele tak mocno, jak tylko potrafią. Palce u nóg i stopy, nogi, brzuch. Mogą zacisnąć pięści i podnieść ręce do głowy. Pozostają w tej ściśniętej pozycji przez kilka sekund a potem w pełni się rozluźniają i relaksują. To świetne ćwiczenie na rozluźnienie ciała i umysłu. Jest też przystępnym sposobem zaprezentowania dzieciom, co znaczy być “tu i teraz”.

2. Oddychanie z małym przyjacielem.

Dzieci kładą się na podłodze i umieszczają na brzuchu maskotkę. Oddychają w ciszy przez minutę i zauważają przy tym, jak ich mały przyjaciel porusza się w górę i w dół. Starają się też zauważyć wszelkie inne wrażenia. Wyobrażają sobie, że myśli, które pojawiają się w ich głowie zmieniają się w bańki mydlane i odlatują…

3. Serce do serca.

Rozmawiamy o uczuciach.

Jakie uczucia dzieci odczuwają? Skąd wiedzą, że czują te właśnie emocje? Gdzie odczuwają je w ciele? Które uczucia lubią najbardziej?

Później możemy zapytać, co robią, kiedy nie czują tych uczuć, które lubią najbardziej. Możemy im przypomnieć, że kiedy czują smutek mogą praktykować zamienianie myśli w bańki mydlane. Że mogą zrobić napinanie i rozluźnianie ciała, żeby się uspokoić. Że mogą posłuchać bicia swojego serca, albo skupić się na oddechu, żeby się zrelaksować…

Poćwicz razem z YouTube:

1. Pierwsza pomoc przy trudnych uczuciach. Ćwiczenie uważności dla dzieci 5-10 lat

2. Bezpieczne miejsce. Ćwiczenie uważności dla dzieci 5-10 lat

3. Skupienie na oddechu. Ćwiczenie uważności dla dzieci 5-10 lat

4. Fabryka trosk. Ćwiczenie uważności dla dzieci 5-10 lat

Dobrej zabawy!

Opracowała:
Kamila Dzikowska
Psycholog