Dyrektor wiodącego ośrodka koordynacyjno – rehabilitacyjno – opiekuńczego działającego przy PCE – Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Kamiennej Górze przedstawia sprawozdanie z działalności za 2020 rok.
W ramach programu kompleksowego wsparcia rodzin ,,Za Życiem” w roku 2020 zrealizowano 1300 godzin różnorodnych zajęć specjalistycznych – terapeutycznych, zajęć integracji sensorycznej, rehabilitacji ruchowej oraz konsultacji z rodzicami i dzieckiem.
Nie realizowano konsultacji medycznych z powodu braku umowy z lekarzem. Zrealizowano wszystkie godziny zajęć zgodnie z harmonogramem na 2020 rok. Nie było dodatkowych godzin zrealizowanych z odsetek na koncie. Celem wszechstronnych i różnorodnych oddziaływań było zapewnienie dzieciom niepełnosprawnym dostępu do zwiększonej pomocy w wyrównywaniu deficytów rozwojowych, podjęcie większej ilości działań stymulujących dziecko we wczesnym etapie jego rozwoju.
Ilość zrealizowanych godzin dla każdego dziecka została dobrana indywidualnie w konsultacji z rodzicami, mając na uwadze możliwości dostosowania godzin pracy do możliwości organizacyjnych rodziców, ich pracy zawodowej, a także biorąc pod uwagę ilość godzin jakie zaproponowali rodzicom inni terapeuci, co w rezultacie miało na celu dostosowanie ilości godzin do możliwości psychofizycznych konkretnego dziecka. W programie uczestniczyły również dzieci, które miały wydane opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju, ale nie realizowały zajęć wwrd na terenie naszej placówki.
Dla trójki dzieci ( rodzeństwo w wieku 6, 3 i 1 rok ) objętych programem zajęcia były częściowo realizowane w domu rodzinnym, z uwagi na niepełnosprawność intelektualną matki ( porażenie mózgowe ) i brak możliwości udania się do poradni. W sprawie rodziny z niepełnosprawną mamą przeprowadzono interwencję wspólnie z dyrektorem PPP , przedstawicielem opieki społecznej oraz kuratorem sądowym rodziny w postaci szeregu rozmów telefonicznych oraz wysłania pisma odwoławczego do dyrektora przedszkola w związku z odmową przyznania miejsca w przedszkolu 3 letniej dziewczynce.
Ponadto kontaktowano się telefonicznie i osobiście z kuratorem sądowym w sprawie rodziny. Ponadto monitorowano wizyty lekarskie specjalistyczne dla dzieci . Zorganizowano zbiórkę zabawek , książeczek i ubrań dla rodzeństwa.
W realizację programu w terminie od 02 stycznia do 31 grudnia 2020 r., zaangażowanych było
9 specjalistów. W roku 2020 na skutek pandemii Covid 19 i wynikającymi w związku z tym ograniczeniami zakres i sposób realizacji programu „Za Życiem” musiał ulec pewnym zmianom:
– od 23.03.2020 do 04.05.2020 terapie prowadzono w formie zdalnej za pomocą poczty internetowej i komunikatorów: Messenger i WhatsApp.
– po raz pierwszy to rodzice musieli bardziej aktywnie włączyć się do prowadzonej terapii, chociażby poprzez wydrukowanie kart pracy, pomocy, przygotowanie dla dziecka miejsca do zajęć, odsyłanie wykonanych zadań itp.
– rodzice znacznie częściej konsultowali się z terapeutą, zwłaszcza ci, których dzieci jednocześnie realizowały podstawę programową klasy ,,”0. Często próbowano wspólnie znaleźć odpowiedni materiał ćwiczeniowy tak, aby dzieci pomimo i tak dużego obciążenia i znudzenia wynikającego z ciągłego wykonywania przedrukowywanych kart pracy, chciały jeszcze podjąć jakąkolwiek aktywność. Stąd różnego rodzaju ćwiczenia relaksacyjne, w tym m.in. yoga dla dzieci.
-terapia zdalna pokazała, że jej efektywność uwarunkowana jest skutecznie funkcjonującą triadą: rodzic – dziecko – terapeuta, w której każde z ogniw jest w nią jednakowo zaangażowane, pomimo czasami różnych ograniczeń, jak np. brak drukarki, niestabilne łącze internetowe, itd. Od 4 maja 2020 roku wszystkie zajęcia wróciły w formie stacjonarnej i tak były realizowane do końca roku z zachowaniem reżimu sanitarnego.
Zrealizowano:
– 218 godzin terapii psychologicznej, ( zaangażowanych 2 psychologów ),
– 429 godziny terapii logopedycznej, ( zaangażowanych 3 logopedów ),
– 116 godzin terapii pedagogicznej, ( zaangażowanych 1 pedagog ),
– 348 godzin arteterapii z terapią pedagogiczną, ( zaangażowany 1 arteterapeuta ),
– 8 godzin rehabilitacji ruchowej, ( zaangażowany 1 rehabilitant ),
– 139 godzin integracji sensorycznej, ( zaangażowany 1 terapeuta SI ),
– 42 godziny konsultacji dla rodziców ( wszyscy psycholodzy, pedagodzy i logopedzi ).
Liczba pacjentów objęta programem ,,Za Życiem”: w roku szkolnym 2019/2020 – 27 dzieci, a w roku 2020/2021 – 16 dzieci w wieku do 9 lat. Dzieci są zapisywane do programu w takcie trwania całego roku od momentu wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole ( za zgodą rodziców ). Wśród nich są dzieci ze sprzężonymi niepełnosprawnościami, z zespołem Downa, z autyzmem, z zespołem Turnera,
z głuchotą ( implantowane ), słabo słyszące, słabo widzące, z niepełnosprawnością intelektualną, z wadami genetycznymi. Zwiększyła się również liczba zrealizowanych godzin z integracji sensorycznej z 89 godzin zrealizowanych w 2019 roku do 139 godzin zrealizowanych w 2020 roku. Jest to przede wszystkim wynik dużego zainteresowania ze strony rodziców bezpłatnym korzystaniem z zajęć integracji sensorycznej.
Dodatkowa ilość godzin różnorodnych zajęć i terapii przyznanych w ramach programu „Za Życiem” przełożyła się na efekty:
a) wcześniejszego wykrycia i likwidowania oraz korygowania zaobserwowanych u dziecka nieprawidłowości w rozwoju,
b) zwiększenia efektywności pracy, dzieci stały się bardziej śmiałe i chętne do współpracy, nabrały zaufania do specjalistów, pozostawały bez rodziców na zajęciach,
c) systematyczne zajęcia pozwoliły na nawiązanie relacji terapeutycznej, utrwalenie materiału, wprowadzenie nowych treści programowych, na bieżąco ich korygowanie oraz w przypadku dzieci
z autyzmem powtarzalne schematy,w przewidywalnym otoczeniu, w konkretnej kolejności, z konkretnymi pomocami dydaktycznymi,
d) usprawnianie percepcji wzrokowej (spostrzegawczość, analiza i synteza wzrokowa) oraz funkcji angażujących myślenie i uczenie się (pamięć, uwaga),
e) zwiększanie samodzielności dzieci oraz stopniowe pokonywanie napotykanych trudności,
f) zajęcia z dziećmi oraz dzielenie się informacjami o funkcjonowaniu i czynionych przez dzieci postępach pozwalało na zbudowanie zaufania specjalista – rodzic , co z kolei wiązało się z zadawaniem przez rodziców pytań do zajęć, dzieleniu się swoimi doświadczeniami , ale również lękami i obawami np. co do dalszego rozwoju i funkcjonowania w szkole ich dziecka,
g) bazując na zdobytym zaufaniu rodzice na bieżąco dzielili się informacjami na temat pojawiających się, czasami niepokojących ich, zachowań u swojego dziecka w domu oraz przedszkolu ,
h) szybkie wychwycenie tych zachowań pomogło zastosować konkretne strategie zaradcze do zastosowania w domu rodzinnym dziecka,
i) otwartość rodziców pomagała zrozumieć zachowania dzieci na zajęciach , które często wynikały
z konkretnych sytuacji w rodzinie, zmian zachodzących w domu rodzinnym,
j) rozmowy z rodzicami i ich otwartość w dzieleniu się troskami wpływało na wspólne rozważania
( specjalista – rodzic) o dalszych szkolnych losach ich dzieci,
k) szczególne efekty zaobserwowano u rodziny z niepełnosprawną mamą. Systematyczne wizyty w domu rodzinnym pozwoliły na wytworzenie więzi i zaufania pomiędzy dziećmi, matką i terapeutą. Poza zajęciami terapeutycznymi: zabawy rytmiczne, czytanie książeczek, rysowanie, lepienie itp., stosowano metody modelowania pozytywnych zachowań, począwszy od nauki treningu czystości u dzieci, wykonywania podstawowych zabiegów higienicznych ( mycie buzi, rąk, zębów oraz czesanie włosów ), uczenia samodzielności w ubieraniu się i jedzeniu. Dodatkowo podniosły się dzięki temu kompetencje wychowawcze niepełnosprawnej mamy, która obserwując pracę pedagoga zaczęła wprowadzać zasady
i metody postępowania sugerowane przez terapeutę,
l) zajęcia specjalistyczne zaowocowały podniesieniem poziomu szeregu umiejętności niezbędnych w procesie uczenia się takich jak:
– sprawność manualna i graficzna ( rysowanie szlaczków litero podobnych, nawlekanie koralików, lepienie z plasteliny i masy plastycznej, odwzorowywanie, wycinanie nożyczkami prostych kształtów),
– koordynacja wzrokowo – ruchowa ( umiejętność analizowania i rozróżniania kształtów, dopasowywanie , segregowanie, porównywanie,
– analiza i synteza słuchowa ( rozróżnianie i identyfikowanie dźwięków),
– orientacja w schemacie ciała i przestrzeni ( umiejętność określania położenia poszczególnych przedmiotów w przestrzeni),
– kreatywność i wyobraźnia ( wykonywanie swobodnych form twórczości dziecięcej z różnorodnych materiałów)